Ngành nuôi trồng thủy sản nước ta đang từng bước trở thành một trong những ngành sản xuất hàng hóa chủ lực với sản lượng đứng thứ 4 thế giới. Để có được thành công này, một phần không nhỏ nhờ vào những lợi thế to lớn về vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên cũng như sự đóng góp của khoa học công nghệ, các chính sách hỗ trợ, định hướng phát triển của Nhà nước.
Vị trí địa lý thuận lợi để phát triển ngành nuôi trồng thủy sản
Việt Nam sở hữu đường bờ biển trải dài từ Bắc chí Nam hơn 3.260 km, với nhiều vịnh, đầm phá, cửa sông, bãi triều và hơn 4.000 hòn đảo lớn nhỏ. Cùng với vùng đặc quyền kinh tế trên biển rộng khoảng 1 triệu km2 và nhiều ngư trường giàu có (Cà Mau - Kiên Giang, Ninh Thuận - Bình Thuận - Bà Rịa - Vũng Tàu, Hải Phòng - Quảng Ninh, quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa). Đây là những điều kiện thuận lợi cho việc khai thác và nuôi trồng các loại hải sản biển.
Bên cạnh đó, Việt Nam cũng có hệ thống sông ngòi, kênh rạch, ao hồ và đất ngập nước rộng lớn, phù hợp cho việc nuôi trồng các loại hải sản nước ngọt và nước lợ. Cả nước đã sử dụng hơn 850 nghìn ha diện tích mặt nước để nuôi trồng thuỷ sản.
Mức độ đa dạng sinh học cao
Vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên thuận lợi giúp Việt Nam có nguồn lợi hải sản phong phú, đa dạng sinh vật biển với khoảng 11.000 loài thuộc 20 ngành khác nhau. Trong số đó, có nhiều loài có giá trị kinh tế cao như cá tra, cá basa, tôm sú, tôm thẻ chân trắng, cá rô phi, cá hồi… Ngoài ra, Việt Nam cũng có nhiều loài giống nhân tạo và lai tạo có năng suất và chất lượng cao.
Thị trường xuất khẩu có nhu cầu lớn
Nhu cầu tiêu thụ thủy sản của thế giới ngày càng tăng cao do yếu tố dân số, thu nhập và sức khỏe. Đây là cơ hội lớn cho Việt Nam để mở rộng và phát triển trở thành một trong những nước xuất khẩu thủy sản hàng đầu thế giới.
Năm 2020, giá trị xuất khẩu thủy sản của Việt Nam đạt 8,4 tỷ USD, chiếm khoảng 10% tổng kim ngạch xuất khẩu quốc gia. Các thị trường xuất khẩu chính của Việt Nam là Hoa Kỳ, Nhật Bản, Trung Quốc, EU…
>>> Xem thêm: Xu hướng tiêu thụ tôm thẻ chân trắng trên thế giới và tiềm năng xuất khẩu của Việt Nam
Có nhiều chính sách hỗ trợ từ Nhà nước
Bên cạnh vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên thuận lợi, Nhà nước Việt Nam cũng có nhiều chính sách, đầu tư phát triển công nghệ, mở rộng thị trường cho nuôi trồng thuỷ sản trong từng thời kỳ như:
- Những chính sách ưu đãi của Nhà nước đối với ngành nuôi trồng thủy sản: miễn thuế tài nguyên đối với hải sản tự nhiên khai thác, không thu lệ phí trước bạ đối với tàu, thuyền khai thác thủy, hải sản, miễn thuế môn bài đối với tổ chức, hộ gia đình, cá nhân nuôi trồng, đánh bắt thủy, hải sản và dịch vụ hậu cần nghề cá.
- Nhà nước còn cấp phép, miễn giảm thuế, hỗ trợ vốn, hỗ trợ kỹ thuật, hỗ trợ tiêu thụ cho người dân nuôi trồng thủy sản.
- Phát triển khoa học và công nghệ, trong đó ưu tiên công nghệ cao, công nghệ tiên tiến, công nghệ mới trong lĩnh vực tạo giống thủy sản; sản xuất sản phẩm thủy sản quốc gia, sản phẩm thủy sản chủ lực; sản xuất thức ăn thủy sản, sản phẩm xử lý môi trường nuôi trồng thủy sản; công nghệ chế biến phụ phẩm thành thực phẩm hoặc làm nguyên liệu cho ngành kinh tế khác.
- Phát triển nguồn nhân lực, đào tạo nghề trong hoạt động thủy sản.
- Mua bảo hiểm nuôi trồng thủy sản trên biển và hải đảo; bảo hiểm thuyền viên; bảo hiểm thân tàu, trang thiết bị cho tàu cá khai thác thủy sản trên biển từ vùng khơi trở ra.
- Phát triển hoạt động thủy sản từ vùng khơi trở ra; khôi phục sản xuất khi có sự cố môi trường, thiên tai, dịch bệnh; hỗ trợ ngư dân trong thời gian cấm khai thác thủy sản, chuyển đổi nghề nhằm giảm cường lực khai thác thủy sản ven bờ.
- Xây dựng thương hiệu sản phẩm quốc gia, xúc tiến thương mại, phát triển thị trường tiêu thụ sản phẩm thủy sản.
- Những cơ quan quản lý và tổ chức xã hội liên quan đến ngành nuôi trồng thủy sản, như Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Thương mại và Công nghiệp, Hiệp hội Thủy sản Việt Nam. Các cơ quan và tổ chức này có vai trò quan trọng trong việc xây dựng và phát triển các chính sách, quy định, tiêu chuẩn, quy trình và dịch vụ liên quan đến ngành nuôi trồng thủy sản.
- Những thị trường xuất khẩu chính của ngành nuôi trồng thủy sản Việt Nam, như Hoa Kỳ, Trung Quốc, Nhật Bản, Liên minh châu Âu, Hàn Quốc, ASEAN.
Các thị trường này chiếm gần 80% kim ngạch xuất khẩu thủy sản của Việt Nam. Nhu cầu tiêu thụ thủy sản của thế giới ngày càng tăng cao do yếu tố dân số, thu nhập và sức khỏe. Đây là cơ hội lớn cho Việt Nam để mở rộng và phát triển thị trường. Ngoài ra, Việt Nam còn được hưởng nhiều ưu đãi thuế quan khi xuất khẩu sang các nước thành viên của Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) và Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA).
Những lợi thế kể trên đã góp phần giúp ngành nuôi trồng thuỷ sản Việt Nam phát triển mạnh mẽ. Tuy nhiên bên cạnh đó ngành cũng đang đối mặt với nhiều thách thức về môi trường, quản lý và cạnh tranh quốc tế. Hy vọng trong tương lai gần, bằng những nỗ lực không ngừng của từng hộ nuôi đến các cơ quan, đoàn thể ngành thuỷ sản sẽ sớm tháo gỡ những khó khăn để nuôi trồng thuỷ sản nước ta tăng tốc và vươn tầm thế giới như kỳ vọng.
>>> Xem thêm: Nuôi trồng thủy sản và những ứng dụng AI hữu ích
Chịu trách nhiệm nội dung
Phó Giám Đốc - Đồng Thị Tú Anh
