Khi làm việc với một nhà trị liệu tâm lý chuyên nghiệp, thân chủ (hay bệnh nhân, khách hàng) có cơ hội được nhìn nhận các mối lo âu, các suy nghĩ, cảm xúc, từ đó cải thiện các vấn đề về tâm lý. Bên cạnh việc lựa chọn nhà tâm lý được đào tạo bài bản, phương pháp trị liệu tâm lý phù hợp sẽ giúp thân chủ nhanh chóng vượt qua khó khăn tâm lý & sớm quay trở lại cuộc sống bình thường.
Trị Liệu Tâm Lý Là Gì?
Trị liệu tâm lý là một phương pháp điều trị dành cho các cá nhân đang gặp rối loạn tâm lý và khó khăn trong cảm xúc. Trị liệu tâm lý không chỉ giúp làm thuyên giảm một số triệu chứng, mà một số phương pháp trị liệu tâm lý có thể giúp nhận diện nguyên nhân gốc rễ của vấn đề tâm lý, từ đó giúp cá nhân có thể hoạt động tốt hơn, nâng cao sức khoẻ cảm xúc (emotional well-being) và khả năng chữa lành.
Trị liệu tâm lý có thể hỗ trợ trong các vấn đề như: Đương đầu với các sự kiện căng thẳng trong cuộc đời; tác động của sang chấn tâm lý; bệnh tật; vượt qua nỗi mất mát lớn như mất đi người thân; và một số rối loạn tâm lý cụ thể như trầm cảm hay lo âu.
Có rất nhiều phương pháp trị liệu tâm lý hiện nay, và một số phương pháp có hiệu quả tốt hơn trong một số trường hợp lâm sàng. Trị liệu tâm lý có thể được thực hành kết hợp với thuốc và một số loại hình trị liệu khác.
Trị Liệu Tâm Lý Là Làm Gì?
Bên cạnh việc trò chuyện, một số hình thức trị liệu tâm lý khác có thể diễn ra một số hoạt động như trong trị liệu nghệ thuật, trị liệu âm nhạc, trị liệu tâm kịch, hay trị liệu chuyển động.
Việc trị liệu tâm lý thường được diễn ra theo từng phiên (session), khi nhà tâm lý làm việc với cá nhân, gia đình, cặp đôi, hoặc theo nhóm. Rất nhiều phương pháp trị liệu tâm lý có thể thực hành ở cả người lớn và trẻ em. Một phiên trị liệu có thể kéo dài từ 45-90 phút. Trong các phiên, nhà tâm lý và thân chủ đều cần tích cực tham gia vào quá trình trị liệu. Sự tin tưởng và mối quan hệ giữa cá nhân và nhà tâm lý đóng vai trò vô cùng quan trọng, tác động tới hiệu quả trị liệu tâm lý.
Quá trình trị liệu tâm lý có thể diễn ra trong thời gian ngắn (trong vài tuần hoặc vài tháng), tập trung vào giải quyết những vấn đề trong hiện tại, hoặc diễn ra trong thời gian dài (có thể kéo dài trong nhiều năm), giải quyết các vấn đề tâm lý phức tạp. Nhà tâm lý và thân chủ sẽ cần thảo luận và đưa ra thống nhất chung về mục tiêu của việc điều trị, thời gian và tần suất của các phiên trị liệu.
Khi làm việc với nhà tâm lý trong các buổi trị liệu, thân chủ được làm việc dựa trên các nguyên tắc cơ bản như:
Bảo mật: Mọi thông tin mà thân chủ cung cấp sẽ được giữ bí mật;
Trung thực: Nhà tâm lý có trách nhiệm về tính trung thực trong mọi thông tin cung cấp cho thân chủ, bao gồm bằng cấp, chuyên môn, hay tình trạng sức khoẻ tâm thần của thân chủ;
Tôn trọng: Nhà tâm lý lắng nghe không phán xét các suy nghĩ, cảm xúc, hành vi của thân chủ; và thân chủ được quyền tự đưa ra quyết định mà không bị ảnh hưởng bởi lời khuyên hay mong muốn từ nhà trị liệu;
Không gây hại: Nhà tâm lý bảo đảm việc tạo ra không gian an toàn cho thân chủ trong các phiên trị liệu, không cố ý làm tổn thương thân chủ;
Không có mối quan hệ đa chiều: Nhà tâm lý và thân chủ duy trì mối quan hệ trị liệu chuyên nghiệp, tránh những hoạt động tiếp xúc thân mật, gần gũi trước, trong và cả sau quá trình trị liệu kết thúc.
Các Phương Pháp Trị Liệu Tâm Lý Phổ Biến Hiện Nay
Nhà tâm lý và những người thực hành về sức khỏe tâm thần chuyên nghiệp có thể thực hành nhiều phương pháp trị liệu tâm lý khác nhau. Việc lựa chọn loại hình trị liệu phụ thuộc vào vấn đề tâm lý, hoàn cảnh, cũng như lựa chọn ưu tiên của thân chủ. Nhà tâm lý/nhà trị liệu có thể kết hợp nhiều yếu tố trong các phương pháp trị liệu tâm lý khác nhau để đáp ứng nhu cầu của thân chủ.
Trị Liệu Nhận Thức - Hành Vi
Trị liệu Nhận thức - Hành vi (Cognitive - Behavioral Therapy - CBT) giúp thân chủ nhận diện và thay đổi các khuôn mẫu trong suy nghĩ và hành vi được nhận thấy là không lành mạnh hoặc không hiệu quả, từ đó thay thế chúng bằng những suy nghĩ, hành vi phù hợp hơn. CBT giúp thân chủ tập trung tốt hơn vào các vấn đề hiện tại và tìm ra giải pháp cho chúng. Phương pháp trị liệu tâm lý này thường bao gồm việc thực hành các kỹ năng mới trong “thực tiễn". CBT có thể can thiệp cho rất nhiều các rối loạn tâm lý, bao gồm trầm cảm, rối loạn lo âu, các rối loạn liên quan tới sang chấn, và rối loạn ăn uống. Ví dụ, CBT có thể giúp một người gặp trầm cảm nhận diện và thay đổi các khuôn mẫu suy nghĩ không hữu ích hoặc không thích nghi (maladaptive) đã tác động tới tình trạng trầm cảm.
Trị Liệu Chấp Nhận Và Cam Kết
Trị liệu Chấp nhận Và Cam kết (Acceptance & Commitment Therapy - ACT) là một liệu pháp tâm lý có tính chánh niệm (mindfulness), giúp thân chủ tập trung vào khoảnh khắc hiện tại, chấp nhận những suy nghĩ, cảm xúc một cách không phán xét. Lý thuyết đằng sau ACT cho rằng việc cố gắng kiểm soát những cảm xúc đau đớn hoặc trải nghiệm tâm lý khó khăn có thể phản tác dụng, và việc kìm nén những cảm xúc này cuối cùng sẽ dẫn đến đau khổ nhiều hơn cho thân chủ. Liệu pháp này cho rằng có những lựa chọn thay thế hữu ích trong việc giúp cá nhân thay đổi suy nghĩ, như là chuyển sang các hành vi chánh niệm, tập trung vào các giá trị cốt lõi của bản thân, và cam kết đưa ra hành động. Bằng cách thực hiện từng bước để thay đổi hành vi, đồng thời học cách chấp nhận những khó khăn tâm lý của mình, thân chủ có thể thay đổi thái độ và trạng thái cảm xúc sau các phiên trị liệu ACT.
Trị Liệu Phơi Nhiễm (Exposure Therapy)
Trị liệu Phơi nhiễm là một phương pháp trị liệu tâm lý được phát triển giúp thân chủ đối mặt với nỗi sợ của họ. Khi sợ hãi điều gì đó, chúng ta thường có xu hướng tránh xa các vật dụng, hoạt động hay tình huống khiến chúng ta sợ hãi. Mặc dù việc né tránh có thể giúp làm giảm cảm giác sợ hãi trong ngắn hạn, nhưng về lâu dài, nỗi sợ có thể ngày một lớn hơn. Trong các tình huống đó, nhà tâm lý có thể lựa chọn phương pháp trị liệu phơi nhiễm, giúp cho thân chủ phá bỏ khuôn mẫu sợ hãi và né tránh. Trong các phiên trị liệu, nhà tâm lý sẽ tạo ra một không gian an toàn, giúp cho thân chủ tiếp xúc với vật hay điều họ sợ hãi và thường né tránh. Việc tự “phơi nhiễm" trước những điều làm bản thân sợ hãi trong môi trường an toàn giúp thân chủ vơi bớt nỗi sợ và không còn né tránh nữa.
Trị Liệu Hành Vi Biện Chứng (DBT)
Trị liệu Hành vi Biện chứng (Dialectical Behavior Therapy - DBT) là một hình thức trị liệu phát triển từ CBT, giúp cho thân chủ học cách điều hoà cảm xúc hiệu quả hơn. DBT thường được ứng dụng trong các trường hợp thân chủ có những suy nghĩ tự tử thường trực và người gặp rối loạn nhân cách ranh giới (BPD), rối loạn ăn uống, và rối loạn căng thẳng sau sang chấn (PTSD). Liệu pháp này cung cấp cho thân chủ các kỹ năng mới, giúp họ tự chủ trong việc thay đổi các hành vi không lành mạnh hay hành vi gây rối (disruptive behavior). DBT có thể được thực hành theo cá nhân hoặc theo nhóm.
Trị Liệu Tâm Động Học (Psychodynamic Therapy)
Phương pháp trị liệu tâm động học được phát triển dựa trên ý tưởng cho rằng hành vi và sức khoẻ tâm thần bắt rễ từ các trải nghiệm tuổi thơ và trong quá khứ. Trị liệu tâm động học có thể đưa những cảm xúc nằm trong vô thức (unconscious) lên ý thức (conscious), giúp thân chủ nhận thức được chúng. Phương pháp trị liệu tâm lý này giúp thân chủ cải thiện khả năng tự nhận thức, thay đổi các khuôn mẫu trong tâm trí, từ đó họ có thể làm chủ cuộc đời tốt hơn.
Dịch Vụ Trị Liệu Tâm Lý Tại Viện Tâm Lý Việt - Pháp
Viện Tâm lý Việt - Pháp là đơn vị chuyên cung cấp dịch vụ tham vấn - tư vấn tâm lý uy tín. Chúng tôi làm việc với đội ngũ chuyên gia từ Việt Nam và CH. Pháp, có nhiều năm kinh nghiệm nghiên cứu - thực hành, đồng hành và hỗ trợ thân chủ trong quá trình đối mặt và giải quyết với các vấn đề tâm lý một cách tận tâm, hiệu quả.
Các dịch vụ tại Viện Tâm lý Việt - Pháp luôn đảm bảo tuân theo 03 giá trị cốt lõi:
Bảo mật: Đảm bảo bảo mật giúp cho thân chủ của chúng tôi luôn được lắng nghe mà không bị phán xét, và có không gian an toàn để sẻ chia và đối mặt với khó khăn tâm lý.
Tận tâm: Chúng tôi luôn cố gắng đem lại cảm giác yên tâm khi sử dụng dịch vụ, giúp thân chủ có trải nghiệm tốt nhất trước - trong - và sau khi làm việc với nhà tâm lý.
Chuyên nghiệp: Chúng tôi luôn cung cấp dịch vụ với chất lượng tốt nhất, phù hợp nhất, đảm bảo hiệu quả tối đa cho mọi thân chủ.
Nếu bạn đang nghi ngờ gặp vấn đề tâm lý, hoặc có những khúc mắc liên quan tới dịch vụ tham vấn - tư vấn tâm lý, bạn có thể liên hệ tới HOTLINE 0912.012.684 (Zalo, 24/7) để được giải đáp và hỗ trợ trong thời gian sớm nhất!
Tham khảo:
[1] What is psychotherapy? psychotherapy.org.uk.
[2] What is Psychotherapy? American Psychiatric Association.
[3] What Is Exposure Therapy? apa.org.
[4] Acceptance and Commitment Therapy. PsychologyToday.
[5] What Is Acceptance and Commitment Therapy? webmd.com.
-
Viện Tâm lý Việt - Pháp
Trụ sở chính & Trung tâm trị liệu tại Hà Nội: Số 54 Trần Quốc Vượng, P. Dịch Vọng Hậu, Q. Cầu Giấy, TP. Hà Nội
Trung tâm trị liệu tại TP.HCM: Landmark 81, Vinhomes Central Park, 720A Điện Biên Phủ, P.22, Q. Bình Thạnh, Tp. Hồ Chí Minh
Hotline: 0977.729.396 (Zalo, 24/7)
Email: info@tamlyvietphap.vn
Facebook: https://www.facebook.com/tamlyvietphap.vn
